Sarıçay Akakarı

Erginler genellikle sarımtırak beyaz renktedir. Renkleri konukçuya, konukçudaki beslenme yerlerine göre değişir. Dişiler geniş, oval ve enli koyu sarı veya koyu yeşildir. Ergin erkek kısa, enli olup abdomenin sonuna doğru incelir. Bacaklar uzun ve genç dönemde renksiz gelişmesini tamamlayınca koyu sarı rengini alır. Erkek bireyin bacaklarında dişi pupayı (durgun dönemi) taşıyacak bir organ bulunur.

Zararlının yumurtaları oval ve sivridir. Ancak yaprak yüzeyine tutunduğu kısım düz ve pürüzsüzdür. Yumurtanın üst yüzünde uzunlamasına sıra halinde şeffaf görünüşlü gözle görülmeyen kabarcıklar bulunur.

Adı geçen zararlının bütün yıl boyunca aktivitesi ve çoğalması devam eder. Kışın çoğalması biraz azalır. Nemli yerlerde sayıca çok fazla bulunurlar.

Erginlerin ömrü normal koşullarda ( 25°C) konukçuya göre değişmekle beraber 4-17 gün arasındadır. Erkeklerin ömrü genel olarak dişilerden daha fazladır, dişiler yumurtalarını yaprakların, genç sürgünlerin ve meyvelerin üzerine bırakırlar. Sıkı bir şekilde bırakıldıkları yüzeye oturmuş yumurtalar çok küçüktür ve gözle görülmezler.

Ergin ömrü boyunca ortalama 40 yumurta bırakır. Günlük dişi başına bırakılan yumurta sayısı 2.98 - 3.6 arasında değişmektedir. Yumurtalar ortalama 30 saatte açılmaktadır. Aktif nimf dönemi dişide 24 saat, erkekte 18 saat sürmektedir. Ergin ve nimf-ler yaprak üzerinde fazla hareket etmemelerine rağmen yaşlı yapraklarda koloni oluşturmazlar. Daha genç yapraklarda ve tepe noktalarında yoğunluk gösterirler. Erkekler olgun yapraklardan genç yapraklara taşınabilirler. Bu taşıma sırasında erkeklerin ayakları arasında dişi pupalar da (hareketsiz dönemi) taşınmaktadır. Bir dölünün tamamlanma süresi yazın sadece 4-5 gün, kışın 7-10 gün kadar sürmektedir. 25°C' de yumurtadan ergine kadar geçen süre 32-36 gün arasında değişmektedir.

Yaşayış :
Sarı çay akarı bitkilerin uç (büyüme) noktalarında, genç yaprak ve sürgünlerinde, çiçek ve meyvelerde zararlı olmaktadır. Beslenme sonucu yapraklarda kıvrılma, kırılma, renk açılması ve herbisit ( yabancı ot ilacı) etkisine benzer oluşumlar meydana gelir. Bitkilerde ilk enfeksiyon işareti yaprakların alt yüzeylerinde renk açılması ve bronzlaşma ile görülür. Gelişmekte olan yapraklar buruşur, incelir ve bazen bu kısımlar kuruyabilir, genç gövde hafifçe şişebilir, pürüzlenir veya koyu kırmızı hale gelir ve zamanla grimtırak yeşil renge döner. Bu belirtileri özellikle domates bitkisinde görmek mümkündür. Bitkilerde ayrıca beslenme sonucu çiçeklerin döküldüğü, meyvenin gelişemediği görülmektedir. Sonuç olarak beslenme zararı genellikle birçok konukçularda ani olarak, kıvrılma, buruşukluk ve kabarcıklık görünümleri ile kendini gösterir. Bu zararlar akarın beslenme sırasında çıkardığı toksinlerin etkisi olup, ilaçlamadan sonra bile bu belirtiler bir süre devam etmektedir.

Kültürel Önlemler :
Çevredeki yabancı otlar temizlenmeli, gerekli bakini işleri yapılmalı, sulama tercihen sabah veya akşam saatlerinde yapılmalı.

Kimyasal Mücadele :
İlaçlamaya başlamadan önce aletlerin kalibrasyonu yapılarak harcanacak su miktarı belirlenmelidir. İlaçlar su ile iyice karıştırılarak bitkilerin iyice ilaçlanmasına özen gösterilir. Özellikle yaprakların alt yüzeylerinin ilaçlanmasına dikkat edilir.

İlaçlama Zamanı :
Tarlayı örnekleyecek şekilde 15-30 bitki homojen olarak seçilir. Her bitkinin üst ve orta kısmından birer yaprak koparılır. Yapılan incelemelerde yaprak başına 4-5 canlı sarı çay akarı görüldüğünde mücadeleye karar verilir.