lahana Kelebeği

Erginlerin kanat açıklığı 4 - 6 cm' dir. Kanatlarının esas rengi kremimsi beyazdır. Üst kanadın ön kenarının dış köşesinden başlayıp aşağı doğru 2/3'üne kadar inen yarım ay şeklinde siyah bir leke vardır. Ayrıca ön kanadın ortasına doğru dişilerde 2 yuvarlak siyah leke bulunur. Erkeklerde bu lekeler kanadın alt kısmında vardır, üst kısmında görülmez. Alt kanadın ön kenarı üzerinde küçük siyah bir leke bulunur.

Yumurtaları ilk bırakıldıklarında açık saman sarısı renktedir, sonradan limon sarısına dönüşür. Gruplar halinde, bırakılan yumurtaların her biri 1.5 mm boyunda ve 0.6 mm çapındadır. Üzerinde 12 sıra çizgi vardır, bunlar üst uçta birleşir. Kendi aralarında enine çok sayıda çizgilerle bağlanmışlardır.

Larvaları yumurtadan yeni çıktıklarında sarımtırak renkli, esmer başlı, l mm uzunluğundadır. Dört gömlek değiştirir. Her gömlekten sonra abdomendeki siyah lekeler çoğalır. Olgun larva 4 - 5 cm boyunda, yeşilimsi gri renkli, baş ve prothorax siyahtır. Bütün vücutta uzunluğuna üç sarı bant bulunur. Biri sırtta dar, diğer ikisi yanlarda geniştir. Karın sırta göre daha açık renkli ve ince siyah noktalıdır. Her segmentte belirgin siyah 3-4 kabarcık bulunur.

Pupaları abdomen sonundan ve göğüs kısmından bir yere bağlı olarak bulunurlar. Çok köşeli, yeşil, üzeri siyah-san lekelerle işli olup 3 cm boyundadır.

P. brassicae dışında Artogeia ( = Pieris ) rapae (L.) ve Artogeia ( = Pieris ) napi (L.) türleri de vardır.


A. rapae ' de kanat açıklığı 4 - 4.5 cm'dir. Üst kanattaki lekeler bunlarda daha küçüktür. Ayrıca ön kanat üzerinde dişilerde 2, erkeklerde l adet siyah nokta bulunur.

A. napi erginlerinin kanat açıklığı 4 cm'dir. Diğerlerinden farkı dişilerde alt kanatların damarlar boyunca esmer oluşudur.

Lahana kelebeği kışı pupa halinde geçirir. Ege Bölgesinde şubat ayının ikinci yarısından itibaren, diğer bölgelerde ise nisan ayından itibaren ergin çıkışları başlar. Erginler, çıkıştan 2-3 gün sonra çiftleşir ve çiftleşmeden 4-5 gün sonra, dişiler yumurtalarını mevcut konukçu bitki yapraklarının genellikle alt yüzeylerine gruplar halinde bırakırlar. Bir kümedeki yumurta sayısı 25-130 adet; bir dişinin bıraktığı yumurta sayısı ise 64-225 adet arasında değişir. Sıcaklığa bağlı olarak, yumurtalar bırakıldıktan 7-14 gün sonra larvalar çıkar ve toplu halde beslenmeye başlarlar. Gelişmeleri süresince 5 larva dönemi geçirirler. Toplam larva süresi 9-17 gündür. 3. dönemden itibaren larvalar, bitkinin yapraklarına dağılarak beslenirler. Gelişmesini tamamlayan larva, bitkiyi terk ederek duvar, çit, ağaç gövdesi veya çeşitli bitkisel artıklar üzerinde pupa olur. Bir dölün gelişmesi 1-3 ayda tamamlanır, ülkemizde yılda 2-6 döl verir. Ege Bölgesinde 3 döl verdiği saptanmıştır.

Yaşayış :
Zararı yapan Lahana kelebeği larvalarıdır. İlk iki dönem larva yaprakların kenarlarında toplu halde bulunurlar ve damar aralarını yüzeysel olarak kemirirler. Sonra bitkinin her tarafına dağılarak çok oburca beslenirler ve bulundukları bitkinin yapraklarını tamamen yiyerek sadece kalın damarlarını bırakırlar. Yoğunluklarının çok olduğu bahçelerdeki bitkiler bu şekilde yenerek çalılaşmış bir görünüm ortaya çıkar. Ayrıca beslenmeleri anında çıkardıkları pisliklerde yağmur ve çiğ damlacıkları ile bitkinin orta kısmına birikerek yenmez hale gelmesine neden olurlar.

Özellikle lahana, yaprakları yenen bir bitki olduğundan, bunlarda meydana gelen zarar oranının % 100 olarak kabul edilmesi gerekir. Yiyerek ve pislikleriyle kirleterek bu sebzelerin pazar değerinin düşmesine neden olurlar. Bunlar ancak hayvan yemi olarak kullanılabilir. Yoğunluklarının yüksek olması durumunda tarladaki bitkiler tamamen yok olmaktadır.

Ayrıca şalgam kırışıklılık ve şalgam sarı mozaik virüsünün vektörüdür.

Bütün Türkiye'de bulunmaktadır.

Kültürel Önlemler :
Tarlada Lahana kelebeği yumurtaları grup halinde bırakıldığı, larvaları da küçükken grup halinde beslendiği, büyüdükleri zaman da 4 - 5 cm oldukları için kolaylıkla görülebilirler. Özellikle küçük alanlarda bunları toplayarak yok etmek iyi bir mücadele yöntemidir. Ayrıca zararlının pupası bahçe çevresindeki duvarlarda, çitlerde bulunur. Bunların da toplanarak yok edilmesi gerekir.

Kimyasal Mücadele :
Lahana kelebeği'nin önemli sayıda ve yoğunlukta doğal düşmanları vardır. Bu nedenle zararlıyla mücadelede bunlara zarar vermeyecek preparatların seçilmesi gerekir. Böyle preparatlar da Bacillus thuringiensis 'li ilaçlardır.
Larvalar ilk gelişme dönemlerinde yaprakların genellikle alt yüzlerinde bulunduklarından, yaprakların alt yüzeylerinin ilaçlanmış olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kullanılacak ilaçların şeker veya sandovit gibi herhangi bir yapıştırıcı ile karıştırıldıktan sonra atılması ilacın yaprakları üzerinde tutunmasını sağlar.

İlaçlama Zamanı :
Kelebek uçuşlarının görülmesinden sonra bitkiler kontrol edilir, bulaşma % 10 olarak saptanırsa mücadele yapılmalıdır. İlaç Detayları :
Etken Madde Formülasyon Miktar
Bacillus thuringiensis 16000 IU/mg WP 50 g/da
Bromophos 360 g/l EC 100 ml
Carbaryl %5 TOZ 3 kg/da
Carbaryl %50 WP 200 g/da
Chlorpyrifos Methyl 227 g/l EC 150 ml
Diazinon 185 g/l EC 200 ml/da
Dichlorvos 550 g/l EC 200 ml/da
Fenitrothion %3 TOZ 3 kg/da
Fenitrothion %40 WP 200 g
Malathion %25 WP 400 g/da
Malathion %5 TOZ 3 kg/da
Malathion 190 g/l EC 500 ml/da
Malathion 650 g/l EC 170 ml/da
Previous
Next Post »