Yumurtaları ilk bırakıldıklarında açık sarı krem renginde ve parlak görünüşlüdür. Yumurtalar açılmaya yakın embriyodaki renk değişiminden dolayı kırmızı renkte görünürler. Yumurtalar düzenli sıralardan oluşan kümeler halinde bırakırlar. Yumurtaları küçük muntazam silindirsel biçimde alt ve üst kısmı şişkince kubbemsidir. Dairesel şekilde muntazam ve saydam yumurta kapağı bulunur. Yumurtanın boyu
ortalama 1.15 mm, eni ortalama 0.82 mm' dir.
Nimflerinin genel görünüşleri erginlere benzerse de başlarında nokta gözlerinin olmayışı, antenlerinin 4, tarsuslarının 2 segmentli ve vücutlarının daha küçük oluşu, kanatlarının olmayışı veya tomurcuk halinde bulunması ile her döneme özgü desenli vücutlarıyla erginlerden ayrılırlar. Erginlerde metathorax'ta bir çift olarak bulunan pis koku bezi delikleri nimflerde 4. ve 5. abdomen segmentlerinin sırt kısmında birer çift olarak bulunur ve ergin ile nimfleri ayırma da önemli bir özelliktir. N. viridula 'nin beş nimf dönemi vardır.
Erginler kışı tabiatta bitki kabukları altında, bina yarık ve çatlakları, gübre ve saman yığınları gibi yerlerde kahverengi formda fakültatif diyapozda geçirir. Kış aylarında sıcaklığın müsait olduğu (13°C üzerinde) zamanlarda hareketli hale geçerler. Mart ayından itibaren toprak sıcaklığının 13°C üzerine, ortalama günlük sıcaklığın 12°C üzerine çıktığı zaman kışlakları terk ederek yabancı otlarda beslenmeğe başlarlar. Bir müddet beslendikten sonra çiftleşerek yaprakların alt yüzüne yumurtalarını bırakırlar. Bir dişi 1-8 adet yumurta kümesi bırakabilir. Bir kümede 19-121 adet yumurta bulunabilir. Bir kışlamış dişi ortalama 315 (61-540) adet, 1. döl dişileri ise ortalama 164 (27 - 457) adet yumurta bırakabilmektedir. Bırakılan yumurtaların çoğu 27°C de 5. günde; geri kalanda 6. günde açılmaktadır. Genellikle yaz aylarında yumurtalar tabiatta 5-6 günde açılır. Sıcaklık düşünce yumurtaların açılma süresi uzar ve 1-3.7°C altında yumurtalar açılmaz.
Yumurtadan çıkan nimfler yumurta kabukları üzerinde veya yaprak üzerinde toplu olarak küme oluştururlar ve 1. gömleği değiştirinceye kadar böylece beslenmeksizin kalırlar. 2. dönemden itibaren nimflerde beslenme ve hareket başlar. 3. dönemin sonuna kadar bitki üzerinde toplu olarak bilhassa meyveler üzerinde, bu dönemden sonra ise dağılarak yaşarlar.
Bir dölün gelişme süresi doğada ilkbahar dölünde ortalama 23°C sıcaklıkta 60 gün, yaz dölünde ise aynı süre laboratuarda taze fasulye meyvesi üzerindeki 26°C ve % 60 orantılı nem de ortalama 40 gündür; Nimfler beş gömlek değiştirdikten sonra ergin olurlar. Kışlamış dişiler ortalama 76, erkekler 63, yaz dölünde ise dişiler ortalama 48, erkekler 38 gün yaşamaktadırlar. Sonbaharda ekim ayının sonlarına doğru erginlerin rengi kahverengiye dönüşerek kışlaklara göç etmeye başlar. Bu göç kademeli olarak konukçu bitkiye göre aralık ayının başına kadar devam edebilir.
N. viridula Ege Bölgesinde yılda 3 döl vermektedir.
Yaşayış :
Erginler ve 1. dönem nimfler hariç diğer nimf dönemleri styletleri ile bitkilerin öz suyunu emerek beslenir ve zarar yaparlar. Bitkinin yaprak, çiçek, sürgün, tomurcuk gibi kısımlarında beslenmekle beraber onların en çok meyvelerini tercih ederler. Domates, fasulye, biber, börülce, bezelye gibi bitkilerin meyvelerinin yeni teşekkül etmekte olduğu dönemde meyve ve çiçek dökümüne yol açar. Büyümekte olan meyvelerde ise şekil bozukluğuna yol açar. Büyümüş meyvelerde zarar yaptığı zaman meyve dökülmesi olmaz. Meyvelerde, meyve üzerinde zarara uğrayan sahada bulunan tohumlarda şekil bozuklukları ve gelişme gerilemesi meydana gelmekte ve tohumların çimlenme gücünü bozmaktadır. Tohumların cotyledon kısmında olan emgiler çimlenme gücünü etkilememekte, fakat çimlenme noktasına yakın yerlerde emgi olursa böyle tohumlar çimlenememekte veya zayıf çimlenmektedir.
N. viridula bitkilerin en çok meyvelerini tercih ettiklerinden zararını tanıma bakımından meyveler üzerinde emgi sonucu meydana gelen simptomları tanımak gerekir. Domates meyveleri yeşil dönemde zarar gördüklerinde emgi yerlerinde açık sarı beyazımtırak renkte lekelerin oluşturduğu alacalı görünümlü bir saha oluşur. Klorofil parçalanması sonucu normal yeşil renk bu sahada kaybolur. Olgunlaşmış kırmızı renkli meyvelerde ise zarar gören saha açık sarı turuncu renktedir. Lekelerin oluşturduğu görünüm ise alacalı beneklidir. Bu lekeler yeşil fasulye meyvelerinde meyvenin öz suyunu kaybetmesinden dolayı büzülme ve beyazımsı benekli; yeşil biberlerde ise açık beyaz renkte güneş yanığına benzeyen lekeler görünümündedir. Meyvelerde zarar gören bu sahalarda kabuk kaldırılıp altındaki doku incelendiğinde dokunun öz suyunu kaybederek açık beyaz renkte buruşarak çökmüş ve normal dokuya nazaran daha sertleşmiş ve süngerimsi görünümünde keçeleşmiş olduğu görülür. Zarar görmüş yerdeki doku tadılacak olursa tadın normal tat olmadığı ve acımsı tat da olduğu hissedilir.
Son yıllarda sebzelerin önemli zararlısı durumundadır. Zararı sonucu hem ürün kaybına yol açmakta hem de mahsûlün kalitesini ve görünümünü bozarak pazar değerinin düşmesine neden olmaktadır. Ayrıca salgıladıkları kötü koku nedeniyle meyvelerin üzerinde nahoş bir koku bırakarak onların kendine has aromasına da bozmaktadır.
Kültürel Önlemler :
Yapılan çalışmalar sonucu N. viridula 'nin 3 adet doğal düşmanı saptanmıştır. Bunlardan yumurta parazitoidi olan Asolcus sp. nr. perrisi Kieff. (Hymenoptera: Scli-onidae) ört. % 36 oranında N. viridula ' nin yumurtalarını parazitlemektedir. Fakat henüz biyolojik mücadele de kullanılmamaktadır. İkinci parazitoidi erginlerde ölüme yol açan Ectophasia crassipennis Fabr. (Diptera: Tachininidae)'dır. Bu iç parazitiodin etki derecesi henüz bilinmemektedir. Üçüncü doğal düşmanı ise nimf lere saldırarak onları yiyen Polistes galücus Linne (Hymenoptera: Polistidae)'dir. Bu predatör arının etkililik durumu bilinmemekte, ama doğada bol olarak bulunmaktadır.
N. viridula kışlaklarından çıkıştan sonra bir müddet yabancı otlar üzerinde yaşadıktan sonra sebzelere geçiş yaptıklarından ve gelişmelerine uygun ortam sağladığından sebze alanları içinde ve etrafında yabancı ot bulunmamasına özen göstermeli ve mümkünse çayırlık ve ormanlık saha kenarına sebze ekimi yapmamalıdır.
Kimyasal Mücadele :
İlaçlama sabahın erken saatlerinde veya öğleden sonra sıcaklığın düştüğü anda yapılmalıdır. N.viridula bitki üzerinde çok gezen bir zararlı olduğundan bitkilerin yapraklarının alt ve üst yüzleri iyice ilaçlanmalıdır. İlacın böceğe iyi bir şekilde temasını sağlamak için sıvı ilaçlar tercih edilmelidir.
İlaçlama Zamanı :
Genellikle sebzelerde mayıs ayından itibaren zararlı görülmekte ve ekim ayı sonuna kadar zararı bitki türlerine bağlı olarak devam etmektedir. Sebze alanlarında mayıs ayından itibaren kontrollere başlanmalıdır. Yapılan sürveylerde yoğunluk bitki başına ortalama 5 böcek ( ergin + nimf) seviyesine ulaştığı zaman kimyasal mücadele uygulanır. İlaç Detayları :
Etken Madde Formülasyon Miktar
Azinphos Methyl 230 g/l EC 300 ml/da
Bromophos 360 g/l EC 100 ml/da
Carbaryl %5 TOZ 3 kg/da
Carbaryl %85 SP 175 g/da
Sign up here with your email
ConversionConversion EmoticonEmoticon