SALEP YETİŞTİRİCİLİĞİNİN
TEMEL ESASLARI
Salep Bitkisi doğada yabani olarak kendiliğinden yetişen ve ekonomik değeri olan bir bitkidir. Dünya genelinde koruma altına alınan bir tür olduğundan ülkemizde de doğadan izinsiz olarak toplanması yasaktır.
Salep doğada tohumla ürer. Toprak altında yumru oluşturduktan sonra toprak yüzeyinde yaprakları gelişir. İlk tohumdan çimlendikten sonra yaklaşık 3-4 yılda olgunlaşan bitki çiçeklenme evresine geçer ve ilkbaharda çiçek açar. Açan çiçekler 1-1,5 ay sonra meyveye döner ve meyve içerisinde toz şeklinde çok sayıda tohum oluşturur. Bu tohumlar doğada etrafa rüzgar ve böcekler yardımı ile yayılarak uygun ortam bulduklarında çimlenir. Ancak tohumlar endospermsiz olduğundan doğada yetişmesi çok zordur. Yüzbinlerce tohum içerisinde ancak birkaç tanesi çimlenebilir.
|
Bu nedenle yetiştiricilikte tohumdan çimlendirme işlemi yapılamaz. Laboratuvar ortamlarında bile tohumların çimlendirilerek üretime kazandırılması henüz tam anlamı ile başarılamamıştır. Salep doğada kendiliğinden ve tohumla üreyebildiği halde yetiştiriciliğinde yumru kullanılmaktadır. Her bir salep bitkisi toprak altında hayatiyetini devam ettirecek yumru ve ya yumrular oluşturur. Bazı salep çeşitleri toprak altında birden fazla yumru oluşturur. İşte bu çeşitler ile tarla şartlarında salep yetiştiriciliği yapmak mümkündür.
|
Salep Tohumu |
|
|
Birden fazla yumru oluşturan salep çeşitleri sök-dik yöntemi kullanılarak üretim yapılır. İlkbaharda çiçeklenme döneminde salep bitkileri topraktan sökülür ve buruşuk olan anaç yumru haricindeki yeni oluşmuş yavru yumru alınır. Anaç yumru ve bitkinin kalan diğer kısımları fide olarak tekrar toprağa dikilir. Alınan yavru yumru ise yine toprağa dikilerek yeni bir bitki elde edilmiş olunur.
|
Salepte fide dikimi |
|
|
Hasat Edilen salep Yumruları |
Alınan yumrular eylül ayına kadar uygun depo koşullarında bekletilerek eylül ayının başında toprağa dikilir. Dikilen ana kadar dormant halde (uyku halinde) bekleyen yumrular bu sürede olgunlaşarak üretime hazır haler gelmiş olur. Depo imkanı olmayan durumlarda nisan ayında hasat edilen yumrular toprağa dikilerek eylül ayına kadar dikilmiş halde de muhafaza edilebilir.Eylül ayının sonunda yumrular çimlenmeye başlar ve ekim kasım aylarında toprak yüzeyinde ilk yaprakların çıkışı gözlenir. Kasım ayının sonuna doğru ise 3-4 yapraklı hale gelir. Bu şekilde gelişimi devam ettirerek ilkbaharda çiçeklenmeye başlar.
|
|
|
Salep yetiştiriciliğinde hasat işlemi ilkbaharda çiçeklenme döneminin hemen başında yapılmalıdır. Bitki çiçek açtığı dönemde toprak altındaki yumrular istenilen iriliğe ulaşmış ve üretimde kullanılacak olgunluğa gelmiştir. |
||
Salep yetiştiriciliğinde temel esaslar bu şekilde bir döngü olarak devam etmektedir.
Sign up here with your email
1 yorum:
Write yorumtest
ReplyConversionConversion EmoticonEmoticon