ANASON (Pimpinelta anisum L.) TARLALARINDA YABANCI OTLAR

ANASON (Pimpinelta anisum L.) TARLALARINDA YABANCI OTLAR

1. SORUN OLAN YABANCI OTLAR

1.1. Tek Yıllık Yabancı Otlar

1.1.1. Tek yıllık geniş yapraklılar

Bilimsel Adı	Türkçe Adı		Familyası
Adonis annua L .	Güz kanavcıotu		Ranunculaceae
Amaranthııs albııs L.	Horozibiği		Amaranthaceae
A. lividus L.	Gri lekeli amarant		Amaranthaceae
A. retroflexus L.	Kırmızı köklü tilkikuyruğu		Amaranthaceae
Anagallis arvensis L.	Farekulağı		Primulaceae
A. foemina Miller	Zehirli farekulağı		Prİmulaceae
Anthemis sp.	Papatya		Compositae
Bupieurum rotundifolium L.	Yuvarlak yap. tavşan kulağı		Umbelliferae
Bifora radians Bieb.	Kokarot		Umbelliferae
Centaurea cvantıs L.	Peygamber çiçeği		Compositae
C. calcitrapa L.	Yıldızlı gelin düğmesi		Compositae
C. solstiîialis L.	Güneş dikeni		Compositae
Chenopodiımı albüm L.	Sirken		Chenopodiaceae
Conringia orientalis L. Andrz.	Doğu korungası		Cruciferae
Canca/is platycarpos L.	Küçük pıtrak		Umbelliferae
Capsella bursa-pastohs L.	Çobançantası		Cruciferae
Corotülla scorpioides (L.) Koch	Akrep kuyruğu		Leguminosae
Descurania sopbia (L.)	Uzun süpürge otu		Cruciferae
Erysimum repandum L.	Pekmez hardalı		Cruciferae
Euphorbia exiqua L.	Ufak sütleğen		Euphorbiaceae
Euphorbia sp.	Sütleğen		Euphorbiaceae
Falcana vulgaris Bernh.	Falçata otu		Umbelliferae
Fumaria offıcinalis L.	Hakiki şahtere		Papaveraceae
Fumaria par\iflora Lam.	Nazik şahtere		Papaveraceae
Galeopsis bifıda Boenn.	Adi diş otu		Labiatae
Gabimi tricormılum Dandy	Boynuzlu yoğurtotu		Rubiaceae
Geranium dissectıun L.	Turnagagası		Geraniaceae
Glauciıtm corniculatum (1.) Rud.	Kırmızı boynuzlu gelincik		Papaveraceae
Heliotropium europaeum L.	Bozot		Boraginaceae
Hypecoum procumbens L.	Adi boynuzlu kimyon		Papaveraceae
Lamiıım amplexicaııle L.	Ballıbaba		Labiatae
Lamiımı purpureımı L.	Kırmızı çiçekli ballıbaba		Labiatae
Lathyrıts aphaca L.	Yabani mürdümük		Leguminosae
Lathyrus erectus L.	Mürdümük		Leguminosae
Malva neglecta Wallr.	Ebegümeci		Malvaceae
Myagrum perfoliatum L.	Gönül hardalı		Cruciferae
Mercurialis annua L.	Yer fesleğeni		Euphorbiaceae
Neslia apiculata Fisch.	Toplu iğne hardalı		Cruciferae
Polygonum aviculare L.	Çobandeğneği		Polygonaceae
Papaver rhoeas L.	Gelincik		Papaveraceae
Ranunculus arvensis L.	Tarla düğün çiçeği		Ranunculaceae
Raphanus raphanistrum L.	Yabani turp		Cruciferae
Salsola kali L.	Adİ soda otu		Chenopodiaceae
Scandix pecten-veneris L.	Zühre tarağı		Umbeliferae
Solanum nigrum L.	Köpek üzümü		Solanaceae
Sinapis arvensis L.	Yabani hardal		Cruciferae
Sonchus oieraceus L.	Adi eşek marulu		Compositae
Senecio vulgaris L.	İmam kavuğu		Compositae
Torilis sp.	İnce pıtrak		Umbeliferae
Turgenia laiifolia (L.) Hoffm.	Pıtrak		Umbeliferae
Tribulus lerrestris L.	Demir dikeni		Zygophyllaceae
Thlaspi arvense L.	Tarla akça çiçeği		Cruciferae
Vaccaria pyramidata Medik.	Arap baklası		Caryophyllaceae
(''/c/a narbonensis L.	Kaba fiğ		Leguminosae
K. cracca L.	Kuş fiği		Leguminosae
Veronica hederifolia L.	Adi yavşan otu		Scrophularıaceae
Xanthyum strumarium L.	Domuz pıtrağı		Compositae

*1.2. Çok Yıllık Yabancı Otlar*
1.2.1. Çok yıllık geniş yapraklılar
Acroptilan repens (L.) DC		Kekre	Compositae
Anchusa azurea Miller		İtalyan sığırdili	Boraginaceae
Aristolochia hırta L.		Kıllı loğusa otu	Aristolochiaceae
Buglossoides arvensis (L.) Johnst.		Taşkesen otu	Boraginaceae
Convotvutus arvensis L.		Tarla sarmaşığı	Convolvulaceae
Cirsium arvense (L.) Scop.		Köygöçüren	Compositae
Chondrilla juncea L.		Akhindiba	Compositae
Cynanchum aculüm L.		Sütlü sarmaşık	Asclepiadaceae
Cardaria draba (L.) Desv.		Yabani tere	Cruciferae
Echinophora tenuifolia L.		Tarhana otu	Umbeliferae
Foeniculum vulgare Mili.		Rezene	Umbeliferae
Geranium tuberosum L.		Yumrulu jeranyum	Geraniaceae
Lactuca serriola L.		Dikenli yabani marul	Compositae
Medicago sp.		Yonca	Leguminosae
Melilotus officinalis (L.) Pallas.		Sarı taş yoncası	Leguminosae
Tragopogon latifolius Boiss.		Yemlik	Compositae

1.2.2. Çok yıllık dar yapraklılar
Cynodon dactyton (L.) Pers.		Köpekdişi ayrığı	Gramineae

2. ZARAR ŞEKLİ VE EKONOMİK öNEMİ

Anason endüstride, tıpta ve parfümeri sanayiinde kullanılmaktadır. Tohumlanndaki uçucu yağ oranı %2-4 olan anason gaz söktürücü, İştah açıcı ve uyku verici etkileri nedeni ile halk ilacı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca anason, unlu mamul imalatında ve diş macunu üretiminde de yer almaktadır. Anason uçucu yağı veya anason esansı tek bir madde olmayıp birkaç uçucu maddeden meydana gelmektedir. Ancak en yüksek oranda bulunan "anetoPdur. Anasona bildiğimiz kokuyu veren anetol oranı arttıkça kalite de yükselmektedir.

Anason nemli, tavlı, keseksiz, gevşek, geçirgen kumlu kireçli iyi hazırlanmış topraklarda yetişir. Ekim zamanı şubat başından Mart sonuna kadar uzanmaktadır. Anason tohumlarının çimlenmesi ve toprak yüzüne çıkması yavaş, gelişmesi zayıftır. Anason hem serpme hem de sıraya ekilebilmektedir. Anason kazık köklü bir bitki olup, üst üste iki yıl ekilirse verim düşüklüğü olur. Bu nedenle anason ekilen yere bol hayvan gübresi verilmektedir.

Serpme ekim yapılması, mekanik yabancı ot mücadelesini güçleştirmektedir. Ancak son zamanlarda üreticiler buğday mibzeri ile anason ekimine başlamışlardır. Mibzerle sıraya ekimde, tohumun pürüzlü yüzeyi, kıvrık, ince uzun yapısı akışkanlığının az olması nedeniyle, üreticiler akışkanlığı arttırmak için tohumla gübreyi birlikte mibzerin deposuna koymaktadır. Anason ekiminde kullanılan buğday mibzerinin sıra arası genişliğini anasona göre değiştirmek için birer göz bantla kapatılmaktadır.

Anason tarlalarına bol hayvan gübresi verilmesi, yabancı ot çıkışını daha da artırmaktadır. Tarladaki yabancı otlar anasondan daha hızlı gelişme gösterir.

Anason yabancı otlara karşı çok hassastır. Bu yüzden ot alma ve çapalama işlemleri ihmal edilmemelidir. Aksi takdirde anasonu yabancı otlar boğar verim alınamaz. Anason bitkisi iki kulaklı olunca birinci, 5-10 cm boya erişince ikinci yabancı ot alma işlemi yapılmalıdır. Daha sonra bir kere daha yabancı ot almak yararlı olmaktadır. Gelişme devresinde 2-3 kez yapılan yabancı ot alımı, yetiştirme masraflarının %30-40'ını kapsamakta ve işgücünün büyük bir kısmı buraya harcanmaktadır. Ege Bölgesinde yapılan bir çalışmada anason üretiminde 1990 yılı verilerine göre yabancı ot temizleme maliyetinin üretiminin %30.87'sini oluşturduğu belirlenmiştir.

3. MÜCADELESİ

3.1. Kültürel önlemler

Yabancı otların çoğalma ve yayılmalarında ve bunların mücadelesinde karşılaşılan güçlükler dikkate alındığında aşağıda belirtilen önlemlerin uygulanmasında yarar vardır.

— Temiz tohum kullanılmalıdır.

— Münavebe yapılmalıdır.

— Bulaşmaları önlenmek için yanmış çiftlik gübresi kullanılmalıdır.

— Yabancı otlar tohum bağlamadan önce biçilmelidir.

3.2. Kimyasal Mücadele

3.2.1. İlaçlama zamanı

a) Ekim öncesi: Ekimden önce toprağa uygulanır ve toprak 5-6 cm derinlikte karıştırılır.

b) Çıkış öncesi: Tohum ekildikten sonra henüz çimlenme olmadan toprak yüzeyine uygulama yapılır.

c) Çıkış sonrası: Anason ve yabancı otlar çıktıktan sonra geniş yapraklı yabancı otların 2-5 yapraklı erken gelişme devresinde iken uygulanmalıdır.

3.2.2. Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları

Bakanlık tarafından yayınlanan "Bitki Koruma Ürünleri" kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.

3.2.3. Kullanılacak alet ve makineler

Yabancı ot mücadelesi, sırt pülverizatörü (mekanik, motorlu, otomatik) veya hidrolik tarla pülverizatörü kullanılarak yapılmalıdır.

3.2.4. İlaçlama tekniği

Yabancı ot mücadelesinde istenilen sonuca ulaşabilmek için bazı hususlara dikkat edilmelidir.

Ekimden önce öğütlenen herbisitler toprağa uygulanıp diskaro ve tırmık yardımı ile toprağın 5-6 cm derinliğine kadar karıştırılmalıdır. Daha sonra anason ekimim yapılmalıdır.

Çıkış öncesi uygulanan herbisitlerde toprağın iyi sürülmesine ve keseksiz olmasına, keseklerin ceviz iriliğinde olmasına dikkat edilmelidir. İlaçlama toprak tavında iken yapılmalıdır.

Çıkış sonrası yapılacak ilaçlamalarda yabancı otların ve anasonun fazla gelişmemiş olmasına dikkat edilmelidir.

Anason ekimi dikkatli yapılmalı tohumun iyice toprakla örtülmesine dikkat edilmelidir. Böylece ilaçların kültür bitkisi ile teması önlenmiş olur.

Belli bir alana verilecek ilaç dozunun o alana homojen bir şekilde atılmasına dikkat edilmelidir. Bunun içinde ilaçlamada kullanılacak aletlerle önceden bir kalibrasyon yapılması şarttır. İlaçlanan alanlardan ikinci kez geçilmemelidir.

İlaçlama anında hava sıcaklığı 8°C den az ve 25°C den fazla olmamalıdır. İlaçlama sırasında rüzgâr hızı 16 km/ saati aşmamalıdır. Genellikle sakin havalarda ilaçlama yapılmalıdır.